Column Stomaverpleegkundige: de dagelijkse praktijk - deel 2

Column Dunja Boltjes - DEEL 2

Stomazorg thuis? Ja, natuurlijk!

Dunja werkt 24 uur per week en doet ook wondzorg. In de praktijk is het nu vooral stomazorg omdat er veel stomadragers zijn en er vanuit teams en poli’s veel vraag is naar ondersteuning. Bij de Omring zijn er 2 teams gespecialiseerde verpleegkundigen, regionaal verdeeld. In het team van Dunja (kop van Noord-Holland) is zij de enige stomaverpleegkundige. In het andere team (West-Friesland) is nu een stomaverpleegkundige in opleiding.

Er zijn best veel mensen met een stoma binnen de thuiszorg. Zowel als iemand langer een stoma heeft als kort na de operatie kan ik begeleiding en advies geven.

Stomazorg thuis in plaats van in het ziekenhuis

Over meerwaarde gesproken: vorig jaar kwam mw. van Hoorn bij de thuiszorg in zorg. Zij had met spoed een ileostoma gekregen in verband met doorbloedingsproblemen. Ze was ernstig ziek geweest; ze bleek nu een forse prolaps te hebben. Deze mw. was altijd actief maar nu hulpafhankelijk. Haar kinderen wonen wat verder weg en haar sociale netwerk is wel uitgebreid, maar ze moest al vaak een beroep doen op andere mensen. Ik heb voor haar met het ziekenhuis overlegd en aangeboden dat ik een deel van de zorg kan doen. Hierdoor hoeft ze niet steeds iemand te vragen met haar mee naar het ziekenhuis te gaan. Ik heb hechtingen verwijderd, gecontroleerd of het materiaal nog het juiste is, geef het wijkteam scholing, geef extra tips en adviezen hoe de verzorging te doen bij deze forse prolaps.

Na een tijdje kreeg ik een foto van de stoma, deze zag necrotisch. Eerst een klein drukpuntje maar al snel verkleurde de stoma verder. Zij moest dus naar de chirurg. Deze gaf aan dat het opereren een hoog risico was. Mw. van Hoorn haar conditie was slecht en opereren leek eerst niet haalbaar. Er was een risico dat ze door de operatie zou overlijden. Na overleg heeft mw. met de chirurg samen besloten toch geopereerd te willen worden. Dat is heel goed verlopen. Het prolaberend ileostoma werd opgeheven en ze kreeg een goed functionerend colostoma. Na deze operatie was haar conditie nog niet optimaal, het is te vermoeiend voor haar om naar de poli te gaan. Ik begeleid haar: hechtingen verwijderen, materiaalcontrole, gesprekken met mw. Vanuit het ziekenhuis was al fysiotherapie voor revalidatie geregeld.

Mw. is nu al weer meer opgeknapt; ik heb met haar besproken dat als de conditie nog verder verbetert ze misschien de stoma wel zelf wil verzorgen. Hiermee kan ze weer wat vrijheid en onafhankelijkheid terugkrijgen. 

In de eerste fase kwam ik 1 keer per week bij haar en nu kijken we hoe het gaat en plannen we afspraken op verzoek door.

Ik heb met mw. van Hoorn de zorg besproken en gevraagd of ik deze ervaring mag delen. Ze vertelde dat ze enorm blij en dankbaar is dat de stomazorg thuis gegeven kon worden en hoopt dat voor meer mensen stomazorg in de thuissituatie bereikbaar wordt.

Stomaverpleegkundige in het ziekenhuis of toch in de eerste lijn

Ik heb ook een korte periode op een poli in het ziekenhuis gewerkt met het vooruitzicht om daar te blijven. Ik heb toch gekozen voor de stomazorg thuis omdat ik dat persoonlijker en leuker vind. Wel heb ik veel geleerd in de periode in het ziekenhuis: de informatie die je bij pre-op gesprekken geeft, de zorg direct na de operatie. Maar na 3 dagen gaan de meeste patiënten naar huis en ik merk dat ze dan toch heel veel info vergeten zijn. De vervelende of negatieve dingen zijn blijven hangen, de andere informatie is vaak niet goed tot ze doorgedrongen. Bij scholing van de wijkteams bespreek ik dit ook altijd. Weet dat je opnieuw veel informatie moet verstrekken. Mensen zijn rondom de operatie met zoveel dingen bezig dat algemene informatie niet goed wordt onthouden.

Ik ervaarde dat als ik mensen op de poli terugzag ik wel wat vragen kon beantwoorden maar door de te korte tijd niet kon meegeven wat ik eigenlijk wilde.

Ook het direct kunnen scholen van de collega’s in de thuiszorg vind ik een groot voordeel van het werken als stomaverpleegkundige in de thuiszorg.

Er zijn zeker collega’s die affiniteit hebben met de stomazorg. Maar ze geven eerlijk aan dat ze wel iets kunnen oplossen met wat poeder, maar als er grotere problemen zijn en er bijvoorbeeld andere materialen nodig zijn, dat de kennis dan tekortschiet.

Dunja besluit met een mooie samenvatting; “De begeleiding is een continu proces, afgestemd op de individuele persoon. En doordat dat in de thuissituatie kan is het nog persoonlijker en laagdrempeliger.“

Dunja Boltjes - Wond- en Stomaverpleegkundige Omring Thuiszorg

[tekst: Jolanda Smelt]