Beslisboom zorgt voor beter dossier en betere overdracht

Verpleegkundigen over de pilot beslissingsondersteuning

Als verpleegkundige of verzorgende neem je dagelijks beslissingen. Van welk patiënt- of cliëntprobleem is er sprake? En kies je voor de ene interventie of toch voor de andere? Uit onderzoek blijkt dat de stappen die je zet om tot een beslissing te komen, oftewel het klinisch redeneren of methodisch werken, niet altijd terug te vinden zijn in het elektronisch zorgdossier. Dit staat de continuïteit van de zorg in de weg. De pilot beslissingsondersteuning brengt hier verandering in.

In de ziekenhuizen Radboudumc, Tergooi en het St. Antonius ziekenhuis en in verpleeghuis ZuidOostZorg zijn de verpleegkundigen en verzorgenden inmiddels een aantal maanden bezig met de pilot. Het doel: onderzoeken hoe het werken met zogenoemde beslisbomen het klinisch redeneerproces in de verpleegkundige praktijk kan ondersteunen. Daarnaast wil de pilot ook bereiken dat de patiënt- of cliëntgegevens uitwisselbaar zijn en dat er volledig en eenduidig wordt geregistreerd. Bijvoorbeeld door zoveel mogelijk gebruik te maken van landelijke afspraken over hoe je gegevens vastlegt.

De pilot

De organisaties werken met beslisbomen die gaan over de thema’s wond en/of pijn. Een voorbeeld: als je als verpleegkundige of verzorgende vermoedt dat een patiënt of cliënt smetten heeft, doorloop je de specifieke beslisboom voor smetten. Je vinkt aan welke symptomen of verschijnselen je ziet. Als er sprake is van smetten, kom je uit bij de juiste interventie volgens de richtlijn waarop de beslisboom is gebaseerd. De beslisbomen kunnen worden ingebouwd in het Elektronisch Patiëntendossier (EPD) of het Elektronisch Cliëntendossier (ECD), maar kunnen ook ‘los’ worden geraadpleegd.

Interventies

“Wij zijn gestart met de beslisboom smetten,” vertelt Tineke Eelkema, werkzaam als verpleegkundige bij ZuidOostZorg. “We hebben eerst de beslisboom doorlopen. Sommige vragen leverden al meteen discussie op. Zo vraagt de beslisboom of er sprake is van wegdrukbare roodheid. Dit zette ons aan het denken: waarom vragen ze dat? Bij één cliënt werd in het ECD aangegeven dat er mogelijk sprake was van smetten. Door deze vraag in de beslisboom, waarop het antwoord ‘nee’ was, kwamen we op een andere diagnose uit en hebben we interventies ingezet die we anders niet of pas later hadden ingezet.”

Arnold Bank werkt als verpleegkundige op de afdeling interne geneeskunde in Tergooi. Sinds ze daar anderhalve maand geleden met de pilot zijn gestart, werkt hij met de beslisboom voor pijn. “Het maakt je bewust van andere mogelijkheden. Zo zet ik nu bij patiënten met een alvleesklierontsteking een warme kruik in, als aanvulling op de medicatie. Doordat we pijnbestrijding nu beter evalueren, wordt er niet onnodig doorgegaan met medicatie.”

Continuïteit

Ook pijnconsulent Krista Meeuwissen, werkzaam in het St. Antonius ziekenhuis, heeft baat bij de beslisboom. “Als pijnconsulent stelde ik veel van de vragen die terugkomen in de beslisboom altijd al. Wel kan ik de beslisboom gebruiken om mijn eigen handelen te toetsen. Laatst had een patiënt met een knieprothese pijn. Ik wilde controleren of ik met de beslisboom op dezelfde interventie zou uitkomen als de interventie die ik zelf zou inzetten, namelijk het gebruik van een coldpack. Hier kwam ik inderdaad op uit. Als mijn collega’s de beslisboom gebruiken, komen ook zij op diezelfde interventie uit. Dat is goed voor de continuïteit en kwaliteit van de zorg. Er moeten nog wel stappen worden gezet om het invullen van de beslisboom overzichtelijker en gebruikersvriendelijker te maken.”

Verpleegkundige Judith van Kol is werkzaam op de Kinder IC in het Radboudumc in Nijmegen. De beslisboom voor pijn is ingebouwd in hun EPD. “Werken met de beslisboom zorgt voor een beter dossier en een betere overdracht. Je hoeft maar één keer dingen uit te vragen en de ander kan hierop voortborduren. Het geeft ouders en kinderen vertrouwen dat een verpleegkundige op de hoogte is en verder gaat waar een collega de zorg heeft overgedragen. Door de boom te doorlopen kom je ook zaken tegen waar je anders aan voorbij zou zijn gegaan. Je wordt gedwongen klinisch te redeneren en om goed te verwoorden wat precies het probleem is. Daardoor kun je gerichter actie ondernemen.”

Hoe verder?

Er is bewust gekozen voor een kleine pilot, zodat eerst in kaart kan worden gebracht hoe werken met de beslisbomen wordt ervaren in de praktijk. De pilot begon een aantal maanden geleden met een nulmeting en op dit moment wordt er een effectmeting gedaan. Op basis van wat hieruit naar voren komt wordt bepaald hoe het project wordt vervolgd.

De pilot beslissingsondersteuning is een project van V&VN, het programma Registratie aan de bron, IKNL, Nictiz, de deelnemende zorginstellingen en drie softwareleveranciers (Epic, Chipsoft en Cormel). Renate Kieft, programmaleider V&VN, vindt het mooi te zien dat de verpleegkundigen in de pilot meerwaarde zien in het gebruik van de beslisboom, maar legt ook de nadruk op het grotere belang: "Door het gebruik van standaarden bevorderen we in deze pilot de eenheid van taal. De informatie die de verpleegkundigen nu gestructureerd vastleggen, kan worden overgedragen aan collega-verpleegkundigen, maar ook vak- en instellingoverstijgend, bijvoorbeeld aan verpleeghuisartsen of huisartsen. Daarmee slaan we echt een grote slag als verpleegkundigen."

Dit nieuwsartikel is per december 2019 overgeplaatst van de oude website van V&VN naar de vernieuwde website. Eerder geplaatste reacties komen hiermee te vervallen. Wil je reageren op dit artikel? Praat verder op social media.