‘Suïcide wordt vaak gezien als iets wat erbij hoort’

Een cliënt aantreffen die een suïcidepoging doet: wat doet dit met je? GGz Breburg interviewde hierover verschillende medewerkers en bundelde die verhalen in de interviewbundel ‘Pijn aan de zijlijn.’ Ook senior verpleegkundige Lisa Thijssen, werkzaam op de High Intensive Care van GGz Breburg, deed haar verhaal: ‘We zijn allemaal zorgverleners in hart en nieren, maar we zijn ook mens. Dingen die je meemaakt doen wat met je, dat kan niet anders.’

Zelf heeft Lisa ook te maken gehad met een suïcidepoging op de werkvloer. Ze vond een cliënt die niet meer wilde leven op haar kamer, die zij vervolgens samen met een collega heeft gereanimeerd. “De ervaring had een enorme impact op mij. Ik was net een jaar verpleegkundige en had dit nog niet eerder meegemaakt. De cliënt overleefde het, maar ik zat met mezelf in de knoop. Ze wilde niet meer leven, dus had ik haar lijdensweg niet onnodig verlengd?” Door die worsteling kon Lisa haar werk niet meer goed doen. Ze besloot zich af te melden en hiermee aan de slag te gaan.

Mens in je hulpverlenersrol

“Zo’n ingrijpende gebeurtenis heeft effect op jou als mens, maar ook op jou als hulpverlener,” vertelt Lisa. “Dingen die je meemaakt doen wat met je, dat kan niet anders. Dat is de kracht van de zorg: dat je een mens bent in je hulpverlenersrol.” Met behulp van een maatschappelijk werkster leerde Lisa de gebeurtenis een plekje geven en zichzelf kwetsbaar op te stellen.

Lisa ging na een aantal weken in gesprek met de desbetreffende cliënt: “We hebben een heel open gesprek gehad. De cliënt vertelde: ‘Jij worstelt met wat je is overkomen. Ik worstel met het leven. Wil je niet met mij samen worstelen en werken aan mijn herstel?’ Hieruit is een hele mooie samenwerking ontstaan en ik heb haar nog maanden intensief begeleid. Dit kon omdat ik de ruimte en tijd had genomen om de suïcidepoging een plekje te geven. Ik merk dat suïcide vaak wordt gezien als iets wat erbij hoort: het is nu eenmaal je werk. Maar het is belangrijk dat je na zo’n ingrijpende gebeurtenis de ruimte neemt om bij jezelf na te gaan wat iets met je heeft gedaan. Je moet daar de tijd voor nemen.”

Grens trekken

Lisa leerde voor zichzelf een grens te trekken: “Als ik geen goede zorg meer kan leveren moet ik met mezelf aan de slag. Ik heb collega’s gehad die geen tijd voor zichzelf namen na een suïcide en steeds minder durfden te doen. Ze vroegen dan aan andere verpleegkundigen of zij een bepaalde kamer konden controleren omdat ze bang waren iemand aan te treffen. Als ze na een voorval meer tijd hadden genomen voor zichzelf, had dit misschien voorkomen kunnen worden. Je moet ervoor zorgen dat niet elke cliënt een hogere drempel wordt, dat je met angst rondloopt op je werk.”

“Door deze ervaring ben ik veel alerter geworden. Ik vertrouw daardoor meer op mezelf. Het is goed om met je collega’s te praten. Niet alleen over praktische of oppervlakkige zaken, maar ook op persoonlijk niveau. Hoe gaat het nu echt met je? Wat voel je en waar komt dat gevoel vandaan? Of het nu gaat over een verbale bedreiging, agressie of suïcide: heb het erover met elkaar. Door een open cultuur te creëren kan je elkaar steunen en helpen.”