Zorgen over Wet zorg en dwang niet weggenomen

De Wet zorg en dwang wordt vanaf 1 januari 2020 ingevoerd. De wet regelt onder welke voorwaarden onvrijwillige zorg, zoals vrijheidsbeperkende maatregelen, is toegestaan bij cliënten thuis. In het uitgangspunt van de wet, ‘Nee, tenzij’, kunnen we ons vinden. In principe mag onvrijwillige zorg niet worden toegepast, tenzij er sprake is van een ernstig nadeel voor de cliënt of zijn omgeving. Over de uitvoerbaarheid van de wet maken wij ons echter zorgen. Daarom heeft V&VN begin dit jaar samen met Actiz, LHV, Verenso, Zorgthuisnl, NVAVG, en de NIP in een brandbrief aan de minister haar zorgen geuit.

De minister heeft met steun van de coalitie besloten om vast te houden aan invoering van de wet op 1 januari 2020. 2020 moet daarbij gelden als ‘overgangsjaar’. Wat dit overgangsjaar precies betekent is op dit moment, nog geen twee maanden voordat de wet in moet gaan, nog steeds niet duidelijk. In de afgelopen maanden is hard gewerkt om zo goed mogelijk voorbereid te zijn op het overgangsjaar. We constateren dat er, kort voor januari 2020, nog steeds onvoldoende zaken geregeld zijn. Zo zijn er geen afspraken gemaakt over de samenwerking in de wijk en ook de rolverdeling is onduidelijkheid. Dit betekent dat vanaf 1 januari 2020 verpleegkundigen en verzorgenden niet weten met welke artsen zij over de inzet van onvrijwillige zorg moeten overleggen. Onze zorgen over de Wet zorg en dwang zijn daarom nog steeds niet weggenomen.

Verzorgende Elly Beunk: "Wij komen soms in heel lastige situaties terecht"

“Als verzorgende in de wijk heb ik vooral met de familie van een cliënt te maken. Zij willen, vaak uit bezorgdheid, vrijheidsbeperkende maatregelen inzetten zoals het toedienen van medicatie of het opzetten van een bedhek. Als ik uitleg dat dit niet zomaar gaat kan de familie boos worden. Daardoor komen wij soms in hele lastige situaties terecht. Ik voorzie dan ook problemen als de huisartsen niet meewerken in de acute situaties, ‘s nachts en in de weekenden. Met wie kunnen wij dan overleggen over de inzet van onvrijwillige zorg?”

Advies voor verpleegkundigen en verzorgenden in de wijk

De randvoorwaarden van de wet – die nodig zijn om de wet op een goede manier in te voeren - zijn nog niet afgesproken. Ook zijn de juridische verantwoordelijkheid en de eventuele risico’s voor verpleegkundigen en verzorgenden nog onduidelijk. We adviseren daarom geen onvrijwillige zorg in het dagelijkse werk toe te passen totdat er meer duidelijkheid is over de uitvoerbaarheid van de wet.

Waar loop jij tegenaan?

Maak jij je zorgen? Loop je tegen problemen aan of heb je een vraag over de Wet zorg en dwang? Heb je vragen over de toepassing van onvrijwillige zorg? Neem dan contact op met wetzorgendwang@venvn.nl.

FAQ

1. Wat kan je als verzorgenden/verpleegkundige in de wijk doen?
   Informeer je goed, ga in gesprek met je werkgever en met collega’s wat dit voor jullie betekent en wat het beleid van jouw werkgever is.
2. Wat moet je vanaf 1 januari 2020 doen?
   Het jaar 2020 is een overgangsjaar. Probeer te voorkomen dat je onvrijwillige zorg moet inzetten, maar soms kan het niet anders door een noodsituatie. Wat is dan het beleid van je werkgever? Loop je tegen problemen aan of heb je vragen, mail ons dan.
3. Er wordt nu ook onvrijwillige zorg door verzorgenden/verpleegkundigen ingezet. Wat is dan het advies? 
   In principe mag er nu geen onvrijwillige zorg worden toegepast. Dit mag alleen in een noodsituatie. Als je bij een cliënt thuis komt en je ziet dat er misschien onvrijwillige zorg nodig is, bespreek dit in je team en met de huisarts. In het geval van een cliënt met dementie kun je ook contact opnemen met de casemanager dementie. Probeer met elkaar te voorkomen dat er onvrijwillige zorg moet worden ingezet.
4. Wat doet V&VN?
   Begin dit jaar heeft V&VN samen met andere partijen een brandbrief naar het ministerie gestuurd, waarin alle partijen hun zorgen over de wet uiten. Dit statement is opnieuw een signaal dat de wet in de wijk nog niet kan worden uitgevoerd.

Vanaf begin 2020 kun je reageren op berichten via het nieuwe verenigingsplatform van V&VN. Wil je nu al een reactie kwijt? Praat mee op social media.